Huize Bartholomeus – Het Lievenhuis

Van Zusters klooster, naar bejaardenhuis, verzorgingshuis, tot uiteindelijk huur- en koopwoningen. Het pand kent een rijke geschiedenis.

Huize Bartholomeus, VERPLEEGTEHUIS. In 1933 tot stand gekomen naar ontwerp van architect L. de Vries uit Helmond, het gebouw is in een Traditionalistische stijl gebouwd.

Gesticht door pastoor Bartholomeus Kemps in 1841 als klooster, werd het beheerd als tiende huis van de Congregatie van de Zusters van Liefde, van O.L. Vrouw, Moeder van Barmhartigheid met Bartholomeus als patroonheilige.

Het pand bestaat uit een langgerekte drielaagse vleugel aan de Kerkstraat onder schilddak waarvan de nok evenwijdig aan de straat loopt. Daarachter is een iets lagere, L-vormige bouwmassa gezet. Binnen deze vleugels is toegevoegd is een binnenplaats ontstaan. Het geheel is uitgevoerd in groot formaat handvorm baksteen waarbij de bovenste bouwlaag iets naar voren steekt en wit geschilderd is. Rondom de ingangspartijen zijn natuurstenen blokken aangebracht. Het dak is voorzien van een overstek en is gedekt met romaanse pannen. De voorgevel heeft, links van het midden, een entree waarboven hoge smalle glas-in-loodramen zijn aangebracht. Dit deel wordt bekroond door een topgevel met nis waarin een beeld geplaatst is. Op het dak, achter de topgevel is een vierkante dakruiter met spits zichtbaar. Boven een tweede deur bevindt zich een rechthoekig balkon met baksteen balustrade en metalen deur. De twee ingangen bestaan uit dubbele houten rondboogdeuren met kleine raampjes op hardstenen dorpels in portieken. Bij één daarvan is vóór de oorspronkelijke deur een raam gezet. De portieken zijn voorzien van een bakstenen trapje en natuurstenen speklagen en blokken in de boog. In deze gevel bevinden zich op de begane grond en eerste verdieping tweedelige ramen, onder- en bovenlichten zijn van elkaar gescheiden zijn door een natuurstenen band, in de strekken is een natuurstenen sluitsteen aangebracht. De ramen zijn voorzien van metalen kozijnen met kunststof voorzetramen. De tweede verdieping bevat smalle zesruitsramen met metalen kozijnen. Het metselwerk van de zijgevel is over twee bouwlagen opnieuw beklampt. In de gevel bevinden zich rechthoekige ramen met metalen kozijnen. De achtergevel, aan de binnenplaats, heeft op de eerste verdieping een doorlopend balkon met bakstenen balustrade. Daarboven is een galerij met rondbogen, uitgevoerd in witgeverfde steen, zichtbaar.

De binnenplaats is bereikbaar via openslaande metalen deuren. In de gevels zijn lancetramen, gevuld met glas-in-lood aanwezig. In de zuidhoek van de binnenplaats is een vierkante toren met tentdak tegen de gevels geplaatst.

Het interieur is op een enkel onderdeel na gewijzigd. Een voorbeeld van de oorspronkelijke inrichting is het trappenhuis met glas-in-loodramen dat zich achter de topgevel aan de Kerkstraat bevindt.

Het klooster is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een geestelijke ontwikkeling, namelijk de bloei van orden en congregaties in het interbellum en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het congregatieklooster annex verzorgingshuis. Het is architectuurhistorisch van belang vanwege de sobere maar in verhoudingen afgewogen stijl, het gebruik van baksteen en decoratief witwerk en is tevens van belang als voorbeeld van het werk van de architect De Vries. Het is uitwendig gaaf bewaard gebleven.

Wist je dat er in 1940, bij wijze van verzetsdaad, een plaquette is gemaakt waar Maria met kind wordt afgebeeld? Ze staat op de wereldbol en verplettert de kop van het monster. Normaliter werd hiervoor de afbeelding van een slang gebruikt. Maar hier is de slang vervangen door een draak, waarmee het Hitlerregime bedoeld werd. De Morgenster, ook een eretitel van Maria, verbeeldt de hoop, die de bevolking, ondanks alles, niet opgeeft en om Maria’s hulp bidt.

•       Gebouwd in Traditionalistische stijl

•       Gesticht door pastoor Bartholomeus Kemps in 1841 als klooster

·       Wandel zeker even door de binnentuin en geniet van alle oude elementen van het originele pand.

Praktische informatie

- Het pand is niet van binnen te bezichtigen, wel kan de binnentuin bezocht worden.

Achtergrondinformatie

Type monument: woonhuis

Oorspronkelijke functie: woonhuizen, bejaardenwoning

Architect: L. de Vries uit Helmond

Bouwperiode: 1841

Huidige functie: woonhuizen

Monument status: rijksmonument