Draden van ons Nederlandse slavernijverleden

Dinsdag 1 juli 2025 was een bijzondere dag. Niet alleen vanwege Keti Koti, dat in Kasteel Helmond gevierd werd. Maar ook vanwege de voltooiing van het indrukwekkende wandkleed in het kader van DvONS (Draden van ons Nederlandse Slavernijverleden).

Vrijwilligers

Aan het 10 meter lange wandkleed is in het kasteel maandenlang gewerkt. Om precies te zijn tussen eind februari en 30 juni. Vele Helmonders werkten eraan onder begeleiding van een groepje onvermoeibare vrijwilligers van het kasteel.

Textielmuseum

Het Helmondse wandkleed werd op 8 juli met zorg ontmanteld en naar het Textielmuseum gebracht. Daar zal het worden samengevoegd met de andere wandkleden uit Den Bosch, Breda, Eindhoven, Schijndel en Tilburg.

35 meter

Het wandkleed zal dan 35 meter geschiedenis laten zien. Zoals bijvoorbeeld de tabaks-  en textielindustrie en de belangen van Brabantse bestuurders in plantages, waar gewerkt werd met tot slaafgemaakten.

Onderzoek

Ook Helmond heeft onderzoek gedaan naar zijn slavernijverleden. De weerslag hiervan is te vinden in een onderzoeksrapport met bevindingen door Henk Roosenboom (voormalig gemeentearchivaris) en Kim Lempereur (afgestudeerd historicus aan de Radboud Universiteit in Nijmegen). De rol van klankbord werd ingevuld door Lia van Zalinge-Spooren, Ger Jan Onrust, Giel van Hooff en Angelie Sens. Het rapport geeft een uitvoerige analyse van de rol van de gemeente Helmond in het slavernijverleden en de wijze waarop van de slavenhandel werd geprofiteerd.

Heden

De onderzoekers maken een duidelijke link naar het heden: “De specifieke manier waarop discriminatie en racisme vorm hebben gekregen in de Nederlandse en Helmondse samenleving is sterk beïnvloed door de erfenis van kolonialisme en slavernij.”

Het hele rapport is via deze link te lezen.

Sinds 2022 onderzoeken we wat het aandeel was van Kasteel Helmond en zijn bewoners in het koloniale slavernijverleden. De artistieke vertaalslag van de gesprekken die aangeven wat er leeft in Helmond en Brabant, laten we zien via het project 'Draden van ons Nederlandse slavernijverleden'. Dit initiatief draagt op een verbindende manier bij aan de kennis en het bewustzijn van het slavernijverleden van Nederland en de doorwerking daarvan in onze tijd.

Samen met inwoners van de stad en provincie werken we aan een uniek monumentaal wandkleed van 35 x 2,5 meter, naar ontwerp van de Eindhovense kunstenaar Victor Sonna, waarin de verhalen over het koloniale verleden van Brabant worden verwerkt. Dat gebeurt in diverse werkplaatsen in heel Brabant, door middel van verschillende textieltechnieken als tuften, borduren en patchwork. Door het samen maken van het kleed scheppen we de mogelijkheid om met elkaar verhalen te delen over ons verleden. Op die manier verbinden we erfgoed en kunst. Rondom het maken van het kleed, is een uitgebreid randprogramma. Zo hopen we dat er meer bewustwording komt over het koloniale verleden van Nederland.

Woon je in Brabant en heb je tijd en veel zin om samen met andere inwoners van de provincie aan dit prachtige kleed te werken? Ook jij bent van harte welkom om mee te doen! Hoe dit precies in zijn werk gaat, is nog even een verrassing. Houd deze pagina in de gaten. Je hoeft overigens geen ervaring te hebben met borduren, quilten, punchen en tuften.

Naast de maaklocatie in ons kasteel waar vanaf 1 februari aan het wandkleed wordt gewerkt, kun je ook aan de slag bij het TextielMuseum en de Nieuwe Veste in Breda. Verder kun je werken op locatie bij het Noordbrabants Museum, het Design Museum Den Bosch en de LocHal in Tilburg.

'Draden van ons Nederlandse slavernijverleden' wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Villa Maecenatis.