Kunstlokaal42 Met filosoof Jos Kessels

De 101e editie van Kunstlokaal42, op woensdag 17 april, staat in het teken van ‘chaos’, het thema van de Maand van de Filosofie 2024. We staan hierbij even stil. Te gast is musicus en filosoof Jos Kessels. Hij spreekt over zijn nieuwe boek ‘Taal geven aan muziek. Een nieuwe harmonieleer’.

Hoe kun je de ervaring van muziek beschrijven? Taal is niet in staat uit te drukken wat er met je gebeurt als je luistert naar muziek. Al zijn de klanken zelf nog zo duidelijk, je kunt je beleving ervan niet goed onder woorden brengen, net zomin als van dromen of van geuren en kleuren. Alles wat je erover zegt, klinkt flets. Het doet geen recht aan het bijzondere van je ervaring en aan je emotie. Toch is muziek te belangrijk om onbesproken te blijven. Zij is een grotere openbaring dan alle wijsheid en filosofie, vond Beethoven. Zonder muziek zou het leven een vergissing zijn, schreef Nietzsche.

Gelukkig staan ons naast de gewone taal nog andere uitdrukkingsvormen ter beschikking, zoals poëzie, beeldtaal en kunst. Die hebben een wijder bereik dan de gewone taal. Maar het gebruik daarvan veronderstelt een andere manier van denken over muziek en een andere opvatting van kennis. Die leiden tot een nieuwe harmonieleer waarmee het wel mogelijk is om uitdrukking te geven aan wat je beleeft in muziek. Taal geven aan muziek onderzoekt deze rijke vorm van muzikaal weten, waarover ieder mens van nature beschikt.

‘Muziek openbaart het diepste wezen van de wereld
en spreekt de diepste wijsheid uit,
in een taal die de rede niet kan verstaan.’
Arthur Schopenhauer

Het is een paradoxale opgave om iets uit te leggen waarvoor je eigenlijk geen woorden hebt. Door zijn beleving van muziek te verbinden met zijn persoonlijke verhaal, slaagt Jos Kessels hierin.
Uiteindelijk gaat het hierom: wie erin slaagt om aan de hand van een muziekstuk zijn eigen verhaal te vertellen, verrijkt en intensiveert zijn muzikale ervaring.

Het belooft woensdag 17 april wederom een boeiende avond te worden