Wandelroute Kunst- en wandelwerk

Beschrijving

1

Marktplein Deurne

Marktplein
Markt
5751 BE Deurne

Marktplein Deurne

Meer weten over de kunstwerken onderweg?
Hier lees je achtergrondinformatie over een aantal van de objecten

2.Caritas II is de naam van een bronzen beeld gemaakt door Britt Wikström uit Capelle a/d IJssel, een van oorsprong Zweedse beeldend kunstenares.

Het kunstwerk Caritas II is gemaakt uit brons en is, zonder sokkel, 125 cm hoog. Het was een schenking van de Stichting dr. Anna Terruwe aan de gemeente Deurne.

Het door de stichting uitgekozen en gekochte beeld is een kopie van het beeld dat in 2006 werd gemaakt en geplaatst nabij het University of Chicago Hospital, Cancer Research Center in de Verenigde Staten.[1] De schenkers zagen in dit beeld nadrukkelijk het gedachtegoed van Anna Terruwe terug.

De vervaardiging van de sokkel, het vervoer en plaatsing van het beeld kwamen voor rekening van de gemeente Deurne.

Het beeld werd op het nieuwe Dr. Anna Terruweplein geplaatst, waar het op zaterdag 30 oktober 2010 officieel door professor Goudzwaard onthuld werd. Vooraf was er een bijeenkomst voor genodigden met diverse sprekers in de hal van het gemeentehuis.

Op de sokkel staat de volgende tekst:

Bevestigend samenleven
Mens worden is alleen mogelijk door bevestiging
Dr. Anna Terruwe zenuwarts
grondlegger van de bevestigingsleer
Vierlingsbeek 19 augustus 1911 - Deurne 28 april 2004

In eerste instantie had de werkgroep Terruwe gedenkteken in haar schrijven van 9 mei 2007 gevraagd om een plaquette aan te mogen brengen. Dit werd bij nader inzien te kwetsbaar geoordeeld voor de publieke ruimte en daarom kreeg die plaquette later een plaats in de Sint-Willibrorduskerk aan de Markt in Deurne.

4.Het borstbeeld van Antoon Coolen staat in de Romeinstraat, voor huize De Romein, het pand waar hij van 1933 tot 1938 woonde.

Zondagmorgen 9 november 1997 werd in Deurne een bronzen borstbeeld van Antoon Coolen onthuld. Op die dag was het precies 36 jaar geleden dat Coolen overleed.

Het borstbeeld werd gemaakt door de Benedictijner frater Leo Disch [1], en werd gegoten bij gieterij Boerekamps in Nederweert. Het beeld werd geplaatst ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van Antoon Coolen en werd gemaakt op initiatief van een stichting die de festiviteiten rond de honderdste geboortedag van Coolen coördineerde.

Een toelichting van de maker frater Leo Disch

Na de onthulling van het Antoon Coolen-monument op de locatie hoek Romeinstraat - Tramstraat gaf de maker Leo Disch de volgende toelichting.

“Nu wij dames en heren voor het onthulde borstbeeld staan van ANTOON COOLEN, staat daar een denker en naast hem nu een doener. Zo heb je denkers en doeners. Maar ook denkers doen wel eens iets. Zo heeft Antoon zijn gedachten geformuleerd in woorden, in zinnen in alinea’s en hoofdstukken, bij het componeren van zijn werkstukken. In dit geval: al vertellend. Zo is hij uitgegroeid tot een kundig schrijver: een letterkundige. Dat was zijn vak, zijn bedrevenheid. Wat ik heb, gemaakt, komt niet uit mijn mond of mijn pen, maar uit mijn handen. En dat wil ik aan U overdragen en wel door het uitspreken, aan stippen op mijn ongeoefende manier, van enkele gedachten die mij aanspreken. Ze hebben te maken met mijn ervaringen bij het maken van dit beeld. Het "denken" dat tijdens het werk mogelijk en zelfs onmisbaar is, is eigenlijk nauwelijks meer dan goed kijken naar wat je onderhanden hebt. Je kunt het "beeldend denken" noemen. Ouwerling, Antoons Deurnese mentor, die er bij hem steeds op hamerde: "Schrijft toch over Brabant over ons volk uit de Peel, de boeren en de peelwerkers", nam hem vaker mee op tochten door deze streek. Hij leerde hem zien en horen wat er in het boerenland bij de mensen omging. Dit werd later "materiaal" van zijn boeken. Zo is het mij ook vergaan, toen ik al converserend met de echte Coolen die mij uit een twaalftal foto’s en zijn oeuvre tegemoet kwam. Zij hielpen mij om een steeds beter inwendig beeld te krijgen van hoe het moest worden. Het was het beeld - in wording - dat nog niet bestond in werkelijkheid, maar wel vaag in mijn verbeelding……. Het inwendig beeld, ontleend aan, en opgeroepen door de indrukken. Bij het boetseren, nam ik telkens afstand en ging dan weer verder; ik voegde er iets aan toe of nam iets weg, veranderde, verbeterde iets of maakte het ongedaan. Dat beeld staat nu hier vlak bij het huis De Romein dat Antoon Coolen zelf heeft bewoond en dat Ouwerling had laten bouwen. Wat ik zou willen is dat het beeld spreekt voor zichzelf. Bij dit beeld heb ik er niet zomaar en uitsluitend naar gezocht het "sprekend" te laten lijken op het uiterlijk van Antoon Coolen. Hij is hier afgebeeld in de kracht van zijn leven, zo rond de jaren veertig, toen hij zelf een veertiger was. Wel heb ik enkele karakteristieke kenmerken wat expliciet naar voren gehaald: de bril en de strik; het meestal opgeknipte en geplette haar; de haarlok die vaak naar voren viel als Antoon over zijn werk gebogen zat; de lach-trek die door de rechter kleine jukbeenspier extra wordt geaccentueerd. En tenslotte de stuwkracht naar boven van geheel de buste, die hem in zijn hoedanigheid als schrijver wil uit beelden. En zoals een schilderij meestal vraagt om een lijst die het van de omgeving afschermt, zo behoort bij een plastiek als dit gewoonlijk een sokkel. Vandaar deze zuilvorm als stand voor het beeld, een zuil die deel uitmaakt van de gehele compositie. Als ik me niet vergis is het gelaat zelf van de levende Coolen gaan gelijken op zijn werk. Ik hoop dat mij gelukt is van dit gelaat de treffende gelijkenis – in – brons gemaakt te hebben. Ik dank U !!”
Fr. Leo Disch o.s.b."

De benodigde gelden, 15.000 gulden, werden bijeengebracht door de genoemde stichting en enkele Deurnese donoren. De gemeente Deurne stelde een bedrag van 3.500 gulden beschikbaar uit het fonds kunstverwerving. Het beeld werd door Gerard Jansink, de voorzitter van genoemde stichting, via burgemeester Smeets overgedragen aan de Deurnese bevolking.

De 100e geboortedag van Coolen werd verder onder meer herdacht met een Antoon Coolen-symposium en de opvoering van het toneelspel "Kinderen van ons volk".

Guido Coolen, zoon van Antoon en beschermheer van het Deurnese Sint-Antonius Abtgilde, gaf in zijn toespraak aan het borstbeeld erg mooi te vinden: „Het is een echte Coolen en alle familietrekken zitten er in.". Hij gaf ook aan blij te zijn dat er naast Wylre en Waalre nu ook een monument van zijn vader in Deurne stond: „Daar heeft hij zijn belangrijkste boeken geschreven."

Het beeld werd opgenomen in het in 2022 verschenen boek Brabantse beelden.

5.Grote Ringklauwvleugel is de naam van een bronzen plastiek, gemaakt door Joep Coppens uit Vlierden.

Het kunstwerk is gemaakt uit brons en heeft de afmetingen 152 x 184 x 178 cm (hoogte x breedte x diepte). Het kunstwerk werd vervaardigd na een opdracht vanuit de BKR.

Het beeld bestaat uit organische vormen uit de natuur, zoals een schelpachtige vorm (vleugel), de klauw van een roofdier (klauw) en een grote ronde boog (ring), drie elementen waaraan het beeld de naam 'ringklauwvleugel' te danken heeft. Het is een samenspel van natuurlijke vormen en rondingen, die tegelijk een mythische en krachtdadige uitstraling hebben. Hij noemde het beeld Ring-Klauw-Vleugel omdat die drie elementen : de grote ring, de scherpe klauw en de uitgestoken vleugel er zichtbaar in te herkennen zijn.

Het kunstwerk werd in november 1982 geplaatst aan de Schelde in de Koolhof nabij basisschool De Piramide en de Frans Hoebenshal. Na herinrichting van dit gebied werd het beeld in december 2015 herplaatst naast de spoorrails bij het station in Deurne aan het Stationsplein. Het beeld werd acht jaar later opnieuw verplaatst, deze keer naar de wadi nabij het Stationsplein. De officiële onthulling van deze verplaatsing was op maandag 11 december 2023. De treinreizigers zien het beeld in het voorbijgaan als ze arriveren op het station richting Venlo-Eindhoven.

7.Het figuratieve beeldhouwwerk Bankschroef is in 1974 gemaakt door kunstenaar Paul de Swaaf (1934-2008) uit Cuijk en werd destijds geplaatst op het pleintje voor het toenmalige arbeidsbureau en politiebureau aan de Zandbosweg, waar het tevens dienst deed als drager van de vlaggenmast.

In een krantenbericht dat destijds bij de plaatsing verscheen, werd gemeld dat het monumentale werktuig zowel de taak van het arbeidsbureau als die van de politie symboliseerde. Het arbeidsbureau bemiddelde bij werk, dat in die tijd nog in veel gevallen handwerk voor mannen was, waarbij de bankschroef als symbool voor dat mannenwerk stond. Ook het politiewerk werd toen nog als een stoer mannenberoep beschouwd; er waren nog geen vrouwelijke agenten in Deurne. De vlaggenmast die door de bankschroef werd omklemd, werd beschouwd als een gezags- en gemeenschapssymbool, met een beschermende en dienende taak voor de politie.

Met de sloop van het gebouw in 2008 verdween ook dit kunstwerk uit de publieke ruimte en lag het vele jaren opgeslagen op de gemeentewerf.

Op initiatief van Michel Lintermans kwam het kunstwerk, nu zonder vlaggenmast, op 19 juli 2017 weer terug in het straatbeeld en wel op het grasveld tussen de Fabriekstraat en de spoorweg. Daar verwijst het naar de vroegere bedrijfsactiviteiten die in de verschillende fabrieksgebouwen in deze straat plaatsvonden.

8.Frans Coppelmans (Eindhoven, 31 januari 1925 - aldaar, 31 december 1993) was een Nederlands beeldhouwer en filosoof.

Hij leerde beeldhouwen bij het Genootschap Kunstoefening in Arnhem van Gijs Jacobs van den Hof. Na de Tweede Wereldoorlog ging hij als soldaat naar Nederlands-Indië.

Aanvankelijk maakte Coppelmans met name figuratieve beelden. Een veelgebruikt materiaal hierbij was beton. Coppelmans woonde lange tijd in Best, waar hij in het bos een atelier had en lessen in onder meer beeldhouwen en schilderen gaf aan alle geïnteresseerden. In het begin van de jaren '60 woonde hij met zijn gezin twee jaar in Beugen.

Na zijn veertigste jaar hield hij zich vooral bezig met architectuur en filosofie. Door een wiskundige analyse van compositiewetmatigheden in kindertekeningen kwam hij tot een samenhangende visie op over ordening en hiërarchie. Deze visie formuleerde hij tot enkele wetmatigheden als universele basis voor het menselijk leven.

Hoewel hij een rooms-katholieke opvoeding genoot, kwam Coppelmans in contact met de Russisch-orthodoxe Kerk in Sint Hubert. Hier vond hij als "Cornelius" meer beleving dan in het Rooms-katholicisme.

10.De sculptuur Hondje op bal aan de Esdoornstraat werd in 2003 vervaardigd en geplaatst door de Arnhemse kunstenaar Jerome Symons en hij gaf het de titel running mate.

Het kunstwerk werd onthuld op vrijdag 28 november 2003 door burgemeester Daandels samen met de buurtbewoners Marietje Leenders en Wil van Kessel en de schoolkinderen Daniëlle van de Laar en Robin van Leeuwen die op dat moment basisschool D'n Bogerd bezochten. De kunstenaar had een les verzorgd voor de groepen 7 en 8 over beeldende kunst en de sculptuur in het bijzonder. Naar aanleiding daarvan werden werkstukken gemaakt waarvan de ontwerpen van Daniëlle en Robin als besten uit de bus kwamen.

De keuze van het kunstwerk kwam tot stand met inspraak van de wijkraad.

De zadelafdrukken in de granieten bal symboliseren de bedrijvigheid rond het in- en uitgaan van de scholen.

Het kunstwerk stond aanvankelijk aan de Kloosterstraat maar werd bij de herinrichting van de omgeving verplaatst naar de Esdoornstraat.

11.Grote hoornkruik door Joep Coppens

Het tweede kunstwerk uit 1986 is eveneens gemaakt uit brons maar is aanzienlijk groter, namelijk 200 x 170 x70 cm. Opdracht eveneens via de BKR voor de nieuwbouw van de scholengemeenschap Peellandcollege aan de Burgemeester Roefslaan.[1]

In het beeld Grote hoornkruik heeft Joep opnieuw het motief van horens en sikkels gebruikt en dit gecombineerd met holle vormen, die overgaan in smalle, taps toelopende kruiken (verwijzend naar de hoorn van overvloed), die door een centraal hol vat (dat verwijst naar de moederschoot) met elkaar verbonden zijn. Hier is een ronde sikkelvorm aan toegevoegd, waardoor het beeld compositorisch volkomen in evenwicht is. Ook hier heeft de beeldhouwer dus natuurlijke vormen gebruikt, gevat in een krachtig symmetrisch patroon. Het brons is zowel gebruikt om volume te creëren als om lege ruimte te omvatten. Positieve en negatieve vormen werken hierin harmonisch samen en versterken elkaar.

13.Keramische Vis (1963) van Pieter Wiegersma in Hofke van Marijke in Deurne NL. De vis was een onderdeel van een fontein bij bejaardenhuisjes in de wijk St.Jozefparochie. De vis werd in 2003 gerestaureerd door Hans van Hoek en geplaatst in het Hofke van Marijke.

14.Van Brunschot werd opgeleid aan de Middelbare Kunstnijverheidsschool in Maastricht (1953-1955), als leerling van Charles Vos, en volgde de avondleiding van de Akademie voor Industriële Vormgeving in Eindhoven (1955-1960) bij Jac van Rhijn. Overdag deed hij ervaring op als steenhouwer. Begin jaren 70 ontving hij een aantal keren een stipendium van het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. In 1977 kreeg hij zijn eerste monumentale opdracht van de gemeente Rosmalen; hij maakte een driedelig beeld dat op het plein bij het gemeentehuis werd geplaatst. Hoewel Van Brunschot ook met brons werkte, was hij vooral steenbeeldhouwer. Aanvankelijk werkte hij met steensoorten als tufsteen en muschelkalk, later werkte hij vooral met graniet.

Exposities

Van Brunschot was lid van de Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars. Hij exposeerde meerdere malen, vooral in de buitenlucht, onder andere eind jaren 60 - begin jaren 70 in de Keukenhof. In 1971 exposeerde hij samen met zijn vrouw Adriana van Poppel, die wandkleden maakte. Het werk van Van Brunschot en dat van tien andere beeldhouwers, onder wie Ans Hey, Jan Meefout en Cor van Noorden, was ook te zien bij de expositie De druppel holt de steen uit in het Nijenhuis in Wijhe en het Provinciehuis in Zwolle (1986). De beeldhouwer overleed in 1997, een dag na zijn 60e verjaardag.

Werken (selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

·        1959: Kop, stadhuis Eindhoven.

·        1965: De Peelwerker of De Turfsteker, doctor Huub van Doorneweg in Deurne.

·        1969: De schepping, bolgewas, stengel en pijp (1969) aan de Beethovenlaan/Zandbosweg in Deurne.

17.Het kunstwerk Rocking Mountains - Wiegende Bergen van kunstenaar Michel Kuipers markeert sinds 1989 de ingang van Museum De Wieger aan de Oude Liesselseweg in Deurne.

In het beeld wordt op twee verschillende wijzen de suggestie gewekt van een berg- of rotsvorm. Het ene deel van het beeld beschrijft de hoeveelheid lucht die de vorm zal innemen terwijl het andere deel de contour in massa aangeeft. Beide delen zijn zodanig ten opzichte van elkaar geplaatst dat er een beweging wordt gesuggereerd als van wiegende bergen; daarmee is er een relatie gelegd met de naam van het museum.

18.Het ijzeren kunstwerk Stapeling van de kunstenaar Theo Coenen (Geldrop 1946) bevindt zich sind 1990 aan de Oude Liesselseweg voor museum De Wieger.

Theo Coenen exposeerde in 1982 op de tentoonstelling Middelheim 82 een drietal modellen van zijn serie Stapelingen en twee ervan werden voor die gelegenheid vergroot uitgevoerd. De zes modellen, allemaal in ijzer uitgevoerd, werden in 1983 door de gemeente Eindhoven aangekocht en de twee uitvergrote Stapelingen werden enkele jaren later door de provincie Noord-Brabant - ter plaatsing in de tuin van het vernieuwde Noord-Brabants Museum te 's-Hertogenbosch - en door het - toen nog gemeentelijk - Museum De Wieger aangekocht.

Juist de eenvoud en symmetrie geven de objecten van Coenen, die meestal in ijzer maar soms ook in beton zijn uitgevoerd, een maximale spanning.

19.Samoerai is de naam van een bronzen plastiek, gemaakt door Joep Coppens uit Vlierden.

Het kunstwerk is gemaakt uit brons en heeft de afmetingen 170 x 128 x 76 cm (hoogte x breedte x diepte). Het kunstwerk werd in 1987 gemaakt in opdracht van de gemeente Deurne, Het beeld werd op 19 mei 1987 geplaatst voor het nieuwe politiebureau aan de Hogeweg in Deurne.

In mei 2019 werd het verplaatst naar het nabijgelegen Tuinpad en Park Deurne.

In dit beeld speelt de symmetrie een belangrijke rol. Die versterkt de uitdrukkingskracht ervan. Samoerai is de term voor de krijgersklasse in het pre-industriële tijdperk in Japan. Het woord 'samoerai'betekent 'hij die dient'. De samoerai waren vanaf de 12e eeuw tot de late 19e eeuw de gewapende troepen van Japan. Joep maakte het ontwerp voor dit beeld als opdracht van de gemeente Deurne tot een groot (abstract) beeld voor het toenmalige nieuw politiebureau. Hij koos deze veelzeggende naam om er de strijdbaarheid én dienstbaarheid van de politie mee aan te duiden.

20.In Slagorde is de naam van een bronzen plastiek, gemaakt door Joep Coppens uit Vlierden.

Het kunstwerk is gemaakt uit brons en heeft de afmetingen 156,5 x 54,5 x 68 cm (hoogte x breedte x diepte). Het bronzen beeld op een sokkel werd in 1975 gemaakt en op 15 mei 1981 aangekocht in het kader van de BKR.

Het beeld werd nabij Hotel Goossens aan het Stationsplein geplaatst.

Joep Coppens gaat in zijn abstracte beelden vaak uit van organische vormen in de natuur, zoals skeletdelen, schelpen, zaaddozen, horens, wortels en stengels. Belangrijke elementen in zijn werk zijn de symmetrie en de cirkelvormige holle en bolle vormen. Al dit soort natuurlijk vormen en lijnen zijn ook in dit zeer levendige beeld terug te vinden. In dit kunstwerk speelt paraatheid voor verdediging of aanval een belangrijke rol. Begrippen als kracht, strijd en overwinning zijn voor Joep Coppens dan ook een belangrijke inspiratiebron.

In de periode dat Joep Coppens dit beeld maakte, was hij nog heel sterk bezig met oorlog en vrede, met name de oorlog in Vietnam. Er werden protestmarsen gehouden in Nederland. Joep trok ten strijde op zijn eigen manier, hij maakte dit strijdvaardig beeld, dat het midden heeft tussen een fier opgerichte soldaat een een gevaarlijk werktuig om zich met hand en tand te verdedigen. De vormen zijn even complex als de politieke situatie rondom de Vietnamoorlog.

21.Peter Hermans noemde zijn kunstwerk een abstract beeld. Hij plaatste vijf stalen elementen, die door een ingenieuze vlakverdeling (recht, haaks en diagonaal), een uitgekiende plaatsbepaling (rechthoekig en toch rond) en een vloeiende kleurenlijn (van paars naar donkerbruin) de voorbijganger een idee van „beweging" mee moest geven.

Gefascineerd als Peter Hermans was door de beweging had hij eerst het plan om het kunstwerk in de Peel te plaatsen te midden van het wuivende buntgras dat min of meer ook zijn inspiratiebron was geweest. Hij is daar van afgestapt omdat hij vond dat een kunstwerk niet in de natuur thuis hoorde. Om toch een contrast met de omgeving te krijgen had hij het toen graag in de Deurnese kasteeltuin gehad, maar daar wilde het Deurnese gemeentebestuur niet aan. Uiteindelijk werd gekozen voor de plaats bij toenmalige Vierspan, een plaats waar Peter Hermans zijn schepping toch ook uitstekend tot zijn recht vond komen.

Het kunstwerk kostte destijds 25.000 gulden.[2] Het is niet bekend wie de naam “Ritmische vorm” aan het kunstwerk gaf!

Tijdens het plaatsen van het kunstwerk, op zaterdag 27 september 1975, werd de laatste groep van vijf Spaanse verzetsstrijders onder de Franco-dictatuur gefusilleerd. In vele landen, waaronder Nederland, werden die dag grootschalige protesten gehouden.

Voor Peter Hermans bleef het kunstwerk daardoor verbonden aan het lot van de vijf terechtgestelde Spanjaarden. Voor hem is de vallende (= dood) beweging (= leven) van de vijf elementen van het kunstwerk datgene wat hem sinds die zaterdag het meest bezig hield. Het was voor hem reden om het kunstwerk voor zichzelf aan de vijf Spaanse verzetsstrijders op te dragen.

6

Marktplein Deurne

Marktplein
Markt
5751 BE Deurne

Marktplein Deurne